تفکر نقادانه
شیوه ای از تفکر در مورد هر موضوع، محتوا و یا مشکل است که در آن فرد کیفیت تفکر خود را به وسیله ارزیابی ماهرانه بهبود می بخشد. تفکر انتقادی دارای ماهیتی خود نظم، خود نظارتی و خوداصلاح گر است. استفاده از این شیوه تفکر مستلزم ارتباط مؤثر و توانایی حل مسأله می باشد.
*تفکر نقادانه:
شیوه ای از تفکر در مورد هر موضوع، محتوا و یا مشکل است که در آن فرد کیفیت تفکر خود را به وسیله ارزیابی ماهرانه بهبود می بخشد. تفکر انتقادی دارای ماهیتی خود نظم، خود نظارتی و خوداصلاح گر است. استفاده از این شیوه تفکر مستلزم ارتباط مؤثر و توانایی حل مسأله می باشد.
تفکر انتقادی را می توان به سه مهارت اصلی تقسیم کرد:
1.کنجکاوی برای یادگیری دانش بیشتر و جستجوی شواهد و همچنین باز بودن نسبت به ایده های نو
2.شک و تردید به این معنی که مستلزم داشتن این باور است که هر اطلاعات جدیدی را به طور کورکورانه نپذیریم.
3.فروتنی به این معنی که توانایی این را داشته باشیم که به ایده ها و نظرات اشتباه خود معترف باشیم هنگامی که با شواهد قانع کننده جدیدی روبرو می شویم.
*کاربرد مهارت تفکر نقادانه:
-به شما این امکان را می دهد که از میان اطلاعات و پیشنهادهای فراوانی که به شما می شود، پیشنهادهای سالم را از پیشنهادهای ناسالم تشخیص دهید.
-به شما امکان می دهد تا اطلاعات اساسی را برای یک تصمیم گیری صحیح جمع آوری کنید.
-به شما کمک می کند تا واقعیت ها را بیابید و خود را محدود به حدس و گمان نکنید.
-به شما کمک می کند تا اعمال و رفتارهایتان را پیش بینی کنید. یعنی قبل از انجام هر عمل به پیامدهای آن رفتار فکر کنید. و از آنجایی که در این زمینه فکر کرده اید کمتر احتمال دارد که اشتباه کنید و دچار مشکل شوید.
-از آسیب های روانی و اجتماعی جلوگیری می کند.
*اصول تفکر نقادانه:
-به آنچه گفته می شود یا آنچه که از شما درخواست می شود، خوب توجه کنید.
فوری عمل نکنید، به خود فرصت دهید و در مورد آن خوب فکر کنید (جز در موارد اورژانس).
-در مورد آنچه که برای شما مشخص نیست، بپرسید.
هیچگاه در صورتی که ابهامی دارید، تصمیم نگیرید و اقدامی نکنید.
-افکار، عقاید، احتمالات، اهداف، مفروضات، حقایق، تفاسیر و فرضیه های دیگران را در نظر بگیرید.
از زاویه دیگری به موضوع نگاه کنید و ذهن خود را باز بگذارید.
-ارزیابی کنید.
چرایی رفتارها و پیشنهادها را دریابید.
-درجستجوی دلایل، مدارک و شواهدی باشید که تأیید کننده یا تکذیب کننده افکار، عقاید، احتمالات و ... باشد.
جستجوی اطلاعاتی که طرف مقابل را تأیید یا تکذیب می کند.
-سعی کنید انعطاف پذیر باشید. چسپندگی به یک فکر، عقیده یا نظر خاص نداشته باشید، بلکه به آنچه که در اثر تفکر، بررسی و جستجو یافته اید، اهمیت و اولویت بدهید.
-از روش تفکر اگر ... آنگاه ... استفاده کنید.
اگر x را انجام بدهم آنگاه Y اتفاق می افتد.
-بر اساس نتیجه تفکر، جستجو، بررسی و شواهد و مدارکی که در واقعیت یافته اید، تصمیم بگیرید و اقدام مناسب را انجام دهید.
ترجمه از گروه روان آوا
آبان 1394