راهکارهای مدیریت خشم والدین
والدین عصبانی
والدین عصبانی :
آیا شماهم دربرابر کودکتان عصبانی میشوید ؟
آیا شما هم درمواقع عصبانیت قلبتان تندتر میزند ؟
آیا شماهم دربرابر کودکتان هیجانات مختلفی را لمس میکنید ؟
آیا شما شناختی درباره هیجانات خوددارید ؟
بیشتر په مواقعی درروز عصبانی میشوید و ازدست چه کسی ؟
نحوه بروز هیجان خشم در شما چگونه است ؟
این سوالات و سوالاتی ازاین دست به شما کمک میکند به شناخت بیشتری نسبت به خود وهیجاناتتان علی الخصوص هیجان خشم که موضوع بحث امروز است، دست پیداکنید و برای نحوه درست مدیریت کردنش اقدامات لازم را انجام دهید.اگر جز آن دسته ازافراد هستید که به سوال آیا شمادرمقابل کودکتان عصبانی میشوید ؟ پاسختان آریست ، من به شماتبریک میگویم زیرا پذیرفته اید که هیجانی به نام خشم وجود دارد وگاها سراغ شما هم می آید واین نشانه سلامت روحی وفکری شماست.
هیجان چیست ؟
هیجان آمیزه ایست از تجربه ذهنی یاهمان تصویرذهنی + پاسخ فیزیولوژیک بدن ( همان ترشح دوپامین و نوراپی نفرین و سروتونین ) + رفتار و واکنشهای هیجانی
بطورمثال وقتی بوی باران را احساس میکنید یاصدای باران را میشنوید اول ازهمه تصویر تجربه یک روز بارانی که بطورمثال با همسرتان به پیاده روی رفته بودید جلوی چشمانتان نقش میبندد وسپس تمام هورمونهای شادی بخش درخونتان شروع به ترشح کردن میکنند و بعد از ان مثلا تصمیم میگیرید موزیک ملایمی روشن کنید ، کتابی بردارید وهمراه با قهوه تان به تراس بروید وساعاتی را آنجا سپری کنید.
درمثال بالا اول تصویر ذهنی یک روزبارانی درذهنتان نقش بست و سپس شاهد پاسخ فیزیولوژیک بدنتان بودید و در آخر تصمیم گرفتید رفتاری انجام دهید که همان کتاب خواندن و رفتن به تراس بود.
حالا میخواهم موقعیتی راتصورکنید که درآن فرزند 4ساله شمادر حالیکه روی مبل مشغول بازی با عروسکهایش است دستشویی میکند و مبل نازنین شما به رنگ قهوه ای مبدل میشود.آیا بازهم پاسخ فیزیولوإیک بدنتان ترشح آندروفین وهورمونهای شادی بخش است یا رفتارتان کتاب خواندن و رفتن به تراس است؟؟؟
قطعا خیر، شما سالم هستید اگر دراین لحظه دچار هیجان خشم میشوید ولی بخش مهم قضیه نحوه مدیریت وبروز این خشم است یعنی همان رفتاری که ازفرد سر میزند.
اگر صادقانه به این موضوع فکر کنیم، می‌دانیم که با آرامش می‌توان همه چالش‌هایی را که بر سر راه والدین است خیلی بهتر از لحظات پر تنش پشت سر بگذاریم. در هنگام خشم، ما به خودمان حق می‌دهیم با تصور این که چگونه این بچه تا این حد بی مسئولیت، بی‌ملاحظه یا حتی بد خلق است، شروع به پرخاش و بدرفتاری کنیم.
اما مهم نیست که چقدر از رفتار کودک خود عصبانی هستید، نباید با خشم پاسخ رفتار او را بدهید. ما رفتار کودک خود را مشاهده می‌کنیم، مثلا فرزند شما گاهی خواهر کوچک خود را کتک میزند و ما از این عمل او، نتیجه‌گیری می‌کنیم که فرزند ما یک جنایتکار خواهد شد. همین نتیجه‌گیری ساده و شاید بی اساس، موجب نتیجه‌گیری دیگری میشود. مثلا ممکن است شما فکر کنید که در تربیت کودک خود شکست خورده‌ام. این فکرهای زنجیروار، قطاری از احساسات خود را با خود به دنبال دارد، در مورد مثال بالا، احساساتی مثل ترس، نگرانی، گناهکاری را به همراه دارد. بهترین دفاع، حمله است، پس ما هم پاسخ کودک خود را با خشونت می‌دهیم. تمام این مراحل تنها ۲ ثانیه طول می‌کشد
گاهی پیش می‌آید که شریک زندگی شما عصبانی میشود و سر شما داد میزند. اگرچه اتفاق خوشایندی نیست، اما این موضوع شاید برای همه پیش آمده باشد. حالا شریک زندگی خود را با ابعادی بیش از ۳ برابر خود تصور کنید، در حالی که از بالا به شما نگاه میکند. تصور کنید که شما کاملا برای غذا، سرپناه، امنیت و مراقبت به آن شخص وابسته هستید. تصور کنید که او اولین منبع عشق، اعتماد به نفس و اطلاعات شما درباره جهان است و شما منبع دیگری ندارید. حالا این احساسات به وجود آمده را ۱۰۰۰ برابر کنید. حالا وضعیت دقیقا شبیه به اتفاقی است که وقتی شما خشمگین میشوید کودک شما در آن قرار می‌گیرد.
البته که همه ما از دست فرزند خود عصبانی می‌شویم و حتی گاهی اوقات از کوره در می‌رویم. چالش مهم این است که در این زمان به رفتارهای بزرگسالانه خود رجوع کنیم و در نتیجه، حتی اگر شده، به صورت ظاهری راه کنترل خشم را پیش بگیریم تا اثرات منفی عصبانیت را به حداقل برسانیم
راهکارهای مدیریت خشم والدین :
1 : نفس عمیق بکشید و روی این عمل تمرکزکنید و برای چندلحظه هم که شده به عواقب کاری که میخواهید انجام دهید و حرفی که خواهید زد فکرکنید.
2 : اگرمیتوانید محل راترک کنید ف مثلا به اتاقی دیگربروید و چندقدمی بزنید وبازهم به محل جنایت بازگردید.
3 : باصدایی قاطع ناراحتی و خشم خودرا اعلام کنید وبه فرزندتان بگویید که ازاین عملش ناراحت شده اید.
4 : هرگاه عصبانی میشوید در آینه به خود نگاه کنید وظاهرخشمگین خودرا وارسی کنید وبه یادبیاورید که این چهره الگوی کودک شما برای رفتارهایش دراجتماع است.
5 : خودتان ببینید در چه موقعیتهایی و چه ساعاتی بیشتر عصبانی میشوید و حساستر هستید وبرای ساعاتی مسیولیت فرزندتان را به مادربزرگ یا همسرتان واگذار کنید.
اگر به نظر می‌رسد که کودک از خشم شما نمی‌ترسد، به این معنی است که او در مواقع بسیاری شاهد عصبانیت والدین بوده و در مقابل آن حالت دفاعی به خود می‌گیرد. نتیجه تاسف آور این است که کودک، رفتارهایی در مخالفت با شما انجام می‌دهد و بیشتر از همسالان خود تاثیر می‌پذیرد. پس این شما هستید که باید کاری برای اصلاح این رفتار انجام بدهید. کودکان چه نشان بدهند چه نشان ندهند رفته رفته در مقابل خشم شما مقاوم می‌شوند. شاید تنها راه مقابله با تمام این مشکلات ، مدیریت خشم والدین است.
ریحانه فیضی، روانشناس کودک